Obliczanie węglowodanów

Spis treści

• Wprowadzenie
• Wpływ węglowodanów na poziom glukozy we krwi
• Rola obliczania węglowodanów w kontrolowaniu poziomu glukozy we krwi
• Różne schematy leczenia insuliną
• Obliczanie dawki bolus
• Obliczanie węglowodanów
• Dostosowanie dawki bolus insuliny i obliczanie węglowodanów
• Przydatne źródła informacji

Wprowadzenie

Obliczanie węglowodanów jest przydatne dla tych osób (zazwyczaj chorujących na cukrzycę typu 1), które korzystają z metody intensywnej insulinoterapii (basal bolus), aby mogły dokładniej oszacować swoje dawki insuliny w porze posiłków. Jest także przydatne dla osób chorujących na cukrzycę typu 2, ponieważ daje im rozeznanie w zawartości węglowodanów w jedzeniu, zwłaszcza jeśli biorą regularnie zastrzyki insuliny.

Wpływ węglowodanów na poziom glukozy we krwi

Węglowodany to składniki odżywcze, które są ważnym źródłem energii.

Gdy trawisz węglowodany, są one rozkładane na glukozę. Ta glukoza dostaje się następnie do Twojego krwiobiegu. Gdy w organizmie jest dostępna insulina, wtedy glukoza jest przenoszona do komórek organizmu i zapewnia im energię.

Zwiększenie Twojego poziomu glukozy we krwi po zjedzeniu i strawieniu węglowodanów będzie zależało od następujących czynników:

• Ilość i rodzaj zjedzonych węglowodanów
• Twój poziom aktywności oraz to, czy wykonywałeś/-aś jakieś ćwiczenia fizyczne
• Dostępność insuliny (jeśli z niej korzystasz) oraz rodzaj wziętej insuliny, jej dawka, oraz to, kiedy została wzięta

Rola obliczania węglowodanów w kontrolowaniu poziomu glukozy we krwi

Ponieważ węglowodany mają bezpośredni wpływ na Twój poziom glukozy we krwi, obliczanie węglowodanów może być przydatnym narzędziem do kontrolowania Twojego poziomu glukozy we krwi.

Aby można było osiągnąć idealną równowagę poziomu glukozy we krwi, ilość spożywanych przez Ciebie węglowodanów musi być równoważona ilością dodatkowej insuliny, jaką bierzesz. Można do tego podchodzić na dwa sposoby:

1. Zjadanie podobnej ilości węglowodanów o tej samej porze każdego dnia.
2. Nauczenie się tego, jak dostosowywać dodatkowe dawki swojej insuliny do ilości spożywanych węglowodanów.

Rozumienie i stosowanie zasad obliczania węglowodanów pomoże Ci w utrzymaniu Twojego poziomu glukozy we krwi jak najbliżej normy.

Różne metody leczenia insuliną

To, która z tych dwóch opcji będzie lepsza dla Ciebie, zależy od rodzaju i ilości branej przez Ciebie insuliny.

Metoda leczenia mieszanką insuliny dwa razy dziennie

Insulina brana dwa razy dziennie, ze śniadaniem oraz z Twoim wieczornym posiłkiem, może zawierać mieszankę szybkodziałającej i średniodziałającej insuliny, np. Humulin M3 lub Novomix 30. Jeśli korzystasz z tej metody leczenia insuliną, nie możesz dostosować swojej insuliny w zależności od spożywanych węglowodanów, ale możesz obliczać węglowodany, tak aby można było spożywać podobną ilość węglowodanów podczas posiłków.

Metoda leczenia wieloma zastrzykami insuliny dziennie / metoda intensywnej insulinoterapii (basal bolus)

Ta metoda obejmuje wstrzykiwanie dodatkowej dawki insuliny, np. Humalog lub Novrapid, podczas każdego posiłku. Jeśli korzystasz z tej metody leczenia insuliną, możesz dostosować swoją insulinę za każdym razem. Dodatkowa ilość insuliny, jakiej będziesz potrzebować jest bezpośrednio związana z ilością spożywanych węglowodanów.

Obliczanie węglowodanów

Pierwszym krokiem w tym procesie jest zidentyfikowanie wszystkich potraw i napojów, które zawierają węglowodany.

Istnieją różne pomoce, z których możesz skorzystać, w tym

• listy referencyjne/tabelki z ilością węglowodanów
• dzienniczki żywieniowe i etykiety
• miarki dostępne w domu, np. waga, kubki, łyżki
• aplikacje, np. MyFitnessPal
• książki referencyjne, np. Carbs and Cals lub Cook and Count

Następnie musisz obliczyć zawartość węglowodanów we wszystkich potrawach i napojach, które spożywasz.

Węglowodany można obliczać na dwa sposoby: w gramach lub jako wymienniki węglowodanowe.

Jeden wymiennik węglowodanowy (WW) to 10 g węglowodanów.

Twój zespół opieki nad chorym na cukrzycę omówi z Tobą, z której metody obliczania korzysta się w Twojej klinice. Poniższy przykład pokazuje, jak obliczać gramy węglowodanów.

Przykład: Korzystanie z listy referencyjnej węglowodanów (w gramach)

Całkowita zawartość węglowodanów w powyższym lunchu to 80 g.

Ponieważ każdy wymiennik węglowodanowy to 10 g węglowodanów, można z łatwością wyliczyć ilość wymienników węglowodanowych dla powyższego lunchu.

Obliczanie dodatkowej dawki insuliny (bolus)

Aby obliczyć swoją dodatkową dawkę insuliny, musisz znać co następuje:

1. Twój osobisty wskaźnik insuliny do węglowodanów (ICR).

• Jest to ilość insuliny, którą należy wstrzyknąć podczas posiłków z pewną ilością węglowodanów.
• Wskaźnik ICR jest różny dla różnych osób i może być różny dla różnych posiłków.
• Początkowy wskaźnik ICR dla większości osób to jedna dodatkowa jednostka insuliny na każde 10 g węglowodanów (lub jeden wymiennik węglowodanowy). Opiera się to o fakt, że 10 g węglowodanów (jeden wymiennik węglowodanowy) podniesie poziom glukozy we krwi o 2–3 mmol, a jedna dodatkowa jednostka insuliny obniży poziom glukozy we krwi o tyle samo.
• Aby ustalić najbardziej odpowiedni dla Ciebie początkowy wskaźnik ICR, należy porozmawiać z członkiem Twojego zespołu opieki nad chorym na cukrzycę

2. Całkowita ilość spożytych węglowodanów (w gramach lub wymiennikach węglowodanowych).
3. Gdy znasz swój wskaźnik ICR i wyliczyłeś/-aś zawartość węglowodanów w swoim posiłku, możesz wyliczyć ilość jednostek dodatkowej insuliny, jakich potrzebujesz, jak pokazano w poniższym przykładzie.

Przykład: Obliczanie dodatkowej dawki insuliny

Dla powyższego lunchu zawierającego 80 g węglowodanów (lub 8 wymienników węglowodanowych), gdy wskaźnik ICR wynosi jedną jednostkę na każde 10 g (lub jeden wymiennik węglowodanowy) konieczna dodatkowa dawka insuliny to 8 jednostek.

Dostosowanie dodatkowej dawki insuliny i obliczanie węglowodanów

Gdy poczujesz się pewnie podczas korzystania z tej metody, będziesz w stanie:

• zmieniać ilość spożywanych węglowodanów oraz to, kiedy je spożywasz
• przewidywać swój poziom glukozy we krwi w reakcji na różne potrawy

Przydatne źródła informacji 

Zanim dostosujesz swoją dodatkową dawkę insuliny, musisz być w stanie dokładnie wyliczać ilość spożywanych przez siebie węglowodanów. Strona internetowa Carbs & Cals jest świetnym źródłem informacji, gdzie można znaleźć dokładne przewodniki dotyczące zawartości węglowodanów w jedzeniu. Wszystkie powyższe obrazki są ze strony Carbs & Cals.

Dzienniczek węglowodanów także może pomóc w pilnowaniu, ile spożywasz węglowodanów oraz ile potrzebujesz w związku z tym insuliny. Aby ściągnąć tabelkę, w której możesz zapisywać spożywane przez siebie węglowodany, poziom glukozy we krwi, insulinę i aktywność fizyczną, kliknij tutaj.

Przydatne może być także prowadzenie szczegółowego dzienniczka, w którym zapiszesz ilość spożywanych węglowodanów, swój poziom glukozy we krwi, wykonywane ćwiczenia i dawki insuliny podstawowej i dodatkowej. Organizacja TREND UK ma świetną ulotkę, w której szczegółowo opisano, jak można zarządzać swoją insuliną podczas posiłków, można ją ściągnąć tutaj. 

Zespół ds. cukrzycy rejonu Bournemouth przygotował informacje w internecie, BERTIE, strona ta zawiera dodatkowe informacje na temat głównych zasad obliczania węglowodanów oraz dostosowywania dawek insuliny.

Obliczanie węglowodanów i dostosowywanie dawek insuliny jest skomplikowane. Zanim zaczniesz korzystać z tej strategii, ważne jest, aby to omówić ze swoim zespołem opieki nad chorym na cukrzycę, który zapewni Ci wskazówki i wsparcie.